Biyografi nedir?
Edebiyat, sanat, spor, siyaset, bilim, iş hayatı gibi alanlarda başarılarıyla tanınmış kişilerin hayatlarının anlatıldığı yazı türüne biyografi denir.
Kişilerin hayatlarını , doğumlarından ölümlerine kadar bütün safhalarıyla anlatan eserlerdir.
Biyografinin belli başlı özellikleri şunlardır:
1. Biyografi yazarı hayatını yazdığı kişiyle aynı dönemde yaşamak zorunda değildir.
2.Biyografide anlatıcı kurmaca bir kişi değil bizzat yazarın kendisidir.
3.Uzun araştırmalar yapılıp dikkatli bir şekilde nesnel olarak yazılmalıdır.
4.Kişinin hayatı bütün yönleriyle ve ilgi çekecek şekilde anlatılmalıdır.
5.Bilgi ve belgelere dayanmalıdır.
6. Varsa kişinin günlükleri , mektupları , hatıraları incelenmeli ve bunlar biyografiye kaynak teşkil etmelidir.
7.Biyografisi yazılan kişi ile ilgili varsa başka insanların şahitliklerinden de yararlanılmalıdır.
8.Titiz bir araştırmayla yazılan biyografi aynı zamanda tarihçiler için bir belge niteliği taşır.
Dünyada biyografi:
Milattan sonra I. yüzyılda yaşayan Plutarkhos’un “Paralel Hayatlar” adlı eseri türün bilinen ilk eseridir.
Yine dünyada çok bilinen diğer biyografiler :
İngiliz William Roper :Thomas More’un Hayatı
Avusturyalı Stefan Zweig :Üç Büyük Usta
Tanzimat Dönemi’nde biyografi:
Beşir Fuat :Victor Hugo
Namık Kemal :Evrakı Perişan ( Selahattin Eyyubi ,Fatih Sultan Mehmet Han,Yavuz Sultan Selim Han)
Recaizade Mahmut Ekrem : Kudemadan Birkaç Şair( Sinanpaşa ,Fuzuli ,Baki ,Ebussuud Efendi ,Nef’i, Nabi , Nedim vs biyografileri)
Muallim Naci : Osmanlı Şairleri
Mehmet Süreyya Bey :Sicilli Osmani
Servet-i Fünun dönemi’nde biyografi:
Süleyman Nazif: Mehmet Akif
Ahmet Rasim :İlk Büyük Muharrirlerden Şinasi
Cumhuriyet Dönemi’nde biyografi:
Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam (Mustafa Kemal’in biyografisi)
Şevket Süreyya Aydemir: İkinci adam (İsmet İnönü’nün biyografisi)
İlhan Geçer: Cahit Sıtkı Tarancı
Mithat Cemal Kuntay :Namık Kemal
Yakup Kadri Karaosman Karaosmanoğlu : Atatürk
Beşir Ayvazoğlu: Yahya Kemal
Muzaffer Uyguner : Sait Faik Abasıyanık
Asım Bezirci: Orhan Veli, Sabahattin Ali
Biyografik roman : Bir kişinin hayatını roman kurgusu şeklinde anlatan eserlere biyografik roman denir.
Oğuz Atay :Bir bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan
Mehmet Emin Erişirgil : Ziya Gökalp: Bir Fikir Adamının Romanı
Mehmet Emin Erişirgil : Mehmet Akif: İslamcı Bir Şairin Romanı
Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) : Uluç Reis
Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) : Turgut Reis
Tahir Alangu :Ömer Seyfettin:Ülkücü Bir Yazarın Romanı
Orhan Okay: Bir Hülya Adamının Romanı: Ahmet Hamdi Tanpınar
belli başlı biyografik roman örnekleridir.
(biyografi ve otobiyografi konu anlatımı)
Modern biyografi Tanzimat Dönemi’nde edebiyatımıza girmiştir fakat Türk edebiyatında eskiden beri var olan tezkireler ,biyografi türünün bizdeki örnekleridir.
Bunlar da dikkatinizi çekebilir:
- Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler
- bata çıka nasıl yazılır?
- Bağlaçlar konu anlatımı
- Edatlar konu anlatımı
- Ortak kök ( Kökteş kök) nedir ?
- Ses olayları
- -m ekinin farklı kullanımları
Biyografi nedir?